Ở Việt Nam, cà phê từ lâu đã trở thành một phần không thể thiếu trong nhịp sống hằng ngày. Mỗi buổi sáng, chỉ cần bước ngang một góc phố, người ta dễ dàng nhìn thấy hình ảnh những ly cà phê phin nhỏ giọt, mùi thơm quyện vào không khí. Nhưng bên cạnh cà phê đen hay cà phê sữa đã quá quen thuộc, vẫn còn một món đồ uống được nhiều người yêu thích đó là bạc xỉu. Thức uống này không chỉ gây tò mò bởi tên gọi lạ tai, mà còn bởi hương vị dịu ngọt, dễ uống và phù hợp với nhiều đối tượng. Vậy thực chất bạc xỉu là gì, bắt nguồn từ đâu? Hãy cùng hitechtattoos.com tìm hiểu thật chi tiết trong bài viết dưới đây.
Đồ uống bạc xỉu là gì?
Bạc xỉu vốn là cách đọc rút gọn của cụm từ “bạc tẩy xỉ phé” – một cụm từ có nguồn gốc từ tiếng Quan Thoại vốn được cộng đồng người Hoa sinh sống tại Sài Gòn dùng trong thế kỷ trước. Trong cách giải nghĩa dân gian, “bạc” ám chỉ màu trắng, “tẩy” mang nghĩa là cái ly, “xỉ” ám chỉ lượng nhỏ, còn “phé” là cà phê. Ghép lại, bạc xỉu mô tả một ly sữa nóng là chính, trong đó chỉ thêm một chút cà phê để tạo mùi.
Chính vì vậy, trái ngược với cà phê sữa khi có cà phê là thành phần chủ đạo, bạc xỉu lại nghiêng hoàn toàn về vị sữa. Đồ uống này gồm ba thành phần chính: sữa đặc, sữa tươi và một lượng nhỏ cà phê. Hương vị đặc trưng của bạc xỉu nằm ở độ béo ngậy, vị ngọt dễ chịu và mùi cà phê thoảng nhẹ, rất phù hợp với những ai thích hương cà phê nhưng lại không quen vị đắng.
Đặc biệt, nhiều phụ nữ và người trẻ ưa chuộng bạc xỉu bởi nó dễ uống, không “nặng đô” như cà phê đen hay latte. Một ly bạc xỉu buổi sáng giúp tinh thần tỉnh táo mà vẫn nhẹ nhàng, không gây cảm giác hồi hộp hay khó chịu do caffeine quá mạnh.
Nguồn gốc thú vị của bạc xỉu
Bạc xỉu là gì và nguồn gốc của nó từ đâu mà có? Dù ngày nay bạc xỉu xuất hiện phổ biến trong các quán cà phê hiện đại, nhưng thức uống này thực chất có lịch sử lâu đời và gắn liền với sự giao thoa văn hóa.
Trong giai đoạn Pháp thuộc, khi cà phê bắt đầu trở nên phổ biến ở Sài Gòn, người Hoa là một trong những cộng đồng tiên phong mở quán và kinh doanh đồ uống. Tuy nhiên thời điểm đó, trẻ em và phụ nữ thường không uống được cà phê quá đắng hoặc quá mạnh. Bên cạnh đó, nguồn sữa tươi cũng rất khan hiếm nên người ta chủ yếu dùng sữa đặc pha nước nóng.
Để đồ uống trở nên dễ uống hơn, người pha chế đã thử thêm một chút cà phê vào ly sữa đặc nóng, vô tình tạo nên hương vị hài hòa giữa vị béo, ngọt và mùi thơm rất nhẹ của cà phê. Thức uống này dần trở nên phổ biến, rồi được gọi bằng cái tên bạc xỉu.
Từ đó, bạc xỉu trở thành lựa chọn yêu thích của nhiều thế hệ người Sài Gòn và sau này lan rộng ra khắp cả nước. Ngày nay, nhiều biến tấu mới của bạc xỉu cũng được ra đời như bạc xỉu đá, bạc xỉu nóng, bạc xỉu nước cốt dừa… làm cho món này càng thêm đa dạng và hợp khẩu vị giới trẻ.
Bạc xỉu khác gì so với cà phê sữa?
Dễ nhầm lẫn nhưng thực tế, bạc xỉu và cà phê sữa là hai thức uống hoàn toàn khác nhau.
- Bạc xỉu:
- Sữa là thành phần chính, cà phê chỉ chiếm một lượng rất nhỏ.
- Hương vị béo, ngọt, thơm nhẹ.
- Phù hợp với người không uống được cà phê mạnh.
- Cà phê sữa:
- Cà phê là thành phần chủ đạo, sữa đặc chỉ dùng để tạo vị béo và giảm độ đắng.
- Mùi cà phê rõ rệt, vị mạnh hơn nhiều so với bạc xỉu.
- Thích hợp với người cần sự tỉnh táo nhanh.
Nói cách khác, nếu cà phê sữa giống như một phiên bản “dịu nhẹ” của cà phê đen, thì bạc xỉu lại là sữa thơm béo có chút “dấu ấn” của cà phê.
Những điều cần lưu ý khi uống bạc xỉu là gì?
Dù bạc xỉu khá nhẹ nhàng so với nhiều loại cà phê khác, nhưng người dùng vẫn cần chú ý một số điểm sau để tránh ảnh hưởng sức khỏe:
Không uống quá nhiều trong ngày
Bạc xỉu chứa caffein, nếu uống quá nhiều trong ngày có thể gây cảm giác hồi hộp, khó ngủ hoặc ảnh hưởng đến nhịp tim. Nên giới hạn từ 1–2 ly mỗi ngày để vừa thưởng thức được hương vị, vừa bảo vệ sức khỏe.
Không uống khi đói bụng
Uống bạc xỉu lúc bụng trống có thể khiến dạ dày khó chịu, ợ nóng hoặc gây cồn cào. Tốt nhất nên uống sau khi đã ăn nhẹ để tránh tác động xấu đến hệ tiêu hóa.
Hạn chế pha quá ngọt
Sữa đặc là thành phần chính tạo vị béo ngậy cho bạc xỉu, nhưng nếu dùng quá nhiều đường hoặc sữa đặc sẽ làm tăng lượng calo, dễ dẫn đến tăng cân hoặc ảnh hưởng đường huyết. Hãy điều chỉnh lượng sữa vừa phải.
Chú ý với người bị cao huyết áp
Do caffein trong cà phê có thể làm tăng huyết áp tạm thời, những người có tiền sử cao huyết áp nên hạn chế uống hoặc giảm lượng cà phê trong ly bạc xỉu.
Không uống kèm rượu hoặc thức uống có cồn
Kết hợp cà phê và rượu cùng lúc có thể gây áp lực lên tim và gan, dễ gây mệt mỏi hoặc đau đầu. Nên tránh uống bạc xỉu cùng các loại đồ uống có cồn.
Lưu ý với người thiếu máu
Caffein trong cà phê có thể ức chế hấp thu sắt từ thực phẩm. Những người thiếu máu nên hạn chế uống bạc xỉu ngay sau bữa ăn giàu sắt để cơ thể hấp thu chất dinh dưỡng tốt hơn.
Kết luận
Bạc xỉu là gì cho thấy đây không chỉ đơn thuần là một thức uống ngọt dịu, mà còn là sản phẩm của sự giao thoa văn hóa và thói quen tiêu dùng của nhiều thế hệ người Việt. Từ một thức uống được sáng tạo để phù hợp với trẻ em và phụ nữ thời kỳ trước, bạc xỉu nay đã trở thành lựa chọn yêu thích của rất nhiều người, đặc biệt là những ai muốn thưởng thức chút hương cà phê mà không muốn quá “đậm đà”.